13.12.2022 - 07.01.2023

Fractus

Yağızhan Çalışkan

Istanbul Concept Gallery

Tomtom Mah. Nur-u Ziya Sk. No:27/1
34433 Beyoglu, Istanbul, TR

“Fractus” adlı sergi üç yıllık çalışma sürecinden eserler içermektedir.
- Doğal ne? 
- Senin doğalın ne? 
Gibi soruların, Spinoza’nın “tanrı doğaya içkin” sözünün yarattığı alan içerisinde yanıtlandığı sergide, insanın doğa karşısında kendini konumlandırdığı yer ve bu yerin netliğini oluşturan dogmatik bilgiler sorgulanmaktadır.

Serginin odak noktasında gerçekliğini ve radikalliğini reddedemeyeceğimiz ekolojik kriz bulunmaktadır. Bu krizin kökeninin ise; modern dönemde kabul görmüş ve toplumsal olarak kendini kabul ettirmiş “özne” düşüncesi yer almaktadır. Bütün bir krizden sorumlu olan “Özne” kavramının nasıl ele alındığını açmak gerekirse; günümüz insanının doğaya bakışının temellerini oluşturan Descartes’in Kartezyen felsefesinde -özne, “düşünen” olarak tanımlanır. Tanım düşünmeyen canlı-cansız bütün varlıkları dışlar. Dışlanmış olan ve artık kendinden olmayan şeyler materyaldir, kullanılabilir. Bu düşünce ile insan, kendini doğanın üzerinde bir güç olarak konumlar. Bu noktada düşünceleri ile benimle aynı doğrultuda ilerleyen Spinoza gelmektedir. Ona göre insan, doğanın üzerinde bir güç olamaz, sadece doğanın bir sıfatı olabilir. Yani ona dahildir. Bu düşünceler ekseninde geçen üç yıllık bir çalışma sürecinin, farklı üretim aşamalarını içeren sergide; insanın belirlediği yapay-doğal ayrımı araştırılmış ve sorgulanmıştır. Bu ayrımın netliğini, farklı uygulamalar ile anlamlandıracak ve sarsacak bir deneyim alanı oluşturulmaya çalışılmıştır.

“Fractus” kelime olarak; düzensiz bir görünüme sahip küçük, bireysel ögeler içeren bulut anlamına gelmektedir. Serginin ilk aşamasında, iç içe geçmiş fraktal durum yani kendi içindeki katmanlı ve ölçekli durum, çizgi, tuval, kağıt ve mürekkep ile araştırılmıştır. Daha sonra içerisine kütle çekimi dahil edilerek dijital animasyon haline getirilmiştir. Bu sayede insan üretimi olan video formatlı görsel içine doğal bir fenomen eklenmiş, devinim hali oluşturularak yapay-doğal arası ikilik yaratmak amaçlanmıştır. Serginin üç boyutlu bölümünde ise bir asalak bir bitki türü olan -Cuscuta Monogyna Vahl- üzerine, insanın ürettiği atık plastiklerin ileri dönüştürülmüş hali olan kütleler dahil edilerek kompozisyonlar oluşturulmuştur. Serginin en son bölümünde ise “fractus” adlı bulutun iç içe girik katmanlı durumundan kesitler grafit uygulamaları ile görselleştirilmiştir. 

Tekil olarak sosyal problemlere çözüm oluşturulamayacağının bilincinde olsam da sergideki hedefim; çözüm mücadelesi içerisinde bir anlığına başka bir açıdan baktırmak, farkındalık sağlamaktır.

Yağızhan Çalışkan, "Fractus 18", 2021, Tuval üzerine karışık teknik, 70 x 50 cm.

Sergi listesine geri dön